معنای حقیقی انتظار و نشانه های منتظر حقیقی امام زمان صلوات الله علیه

با سلام . برای خیلی ها مبحث منتظر و انتظار امام زمان داشتن یه مقدار مبهم هست در زیر بصورت خلاصه براتون مطلب گذاشتم

مطلب زیر از کتاب مختصر و مفید : چشم روشنی منتظران است نویسنده آن همان مولف شهید شده به دست بهائیان که کتاب مهم و فوق العاده مفید و زیبای مکیال المکارم فی فوائد الدعا للقائم را نوشته  مطالبی که در ادامه میاد در کتاب مکیال مفصل نوشته شده:

مقصد سوم در بیان معنای انتظار و مقدار واجب از آن است که به نحو اختصار ذکر می کنیم.

بدان که اصل انتظار، امری قلبی است که امور و اعمال ظاهری و بدنی فراوانی از آن ظاهر می شود و بر حسب تفاوت درجات انتظار، آن اعمال نیز متفاوت می باشد.

امّا اینکه مقدار واجب انتظار قلبی برای ظهور آن بزرگوار چقدر است، آنچه از اخبار و روایات ظاهر می شود این است که مؤمن باید یقین داشته باشد به اینکه:

حضرت قائم - عجل اللَّه تعالی فرجه الشریف - که امام دوازدهم است و فرزند بدون واسطه حضرت امام حسن عسکری علیه السلام است، از روزی که متولد شده، تاکنون زنده است و با همین بدن عنصری باقی است و در همین عالم است و نمرده است و نخواهد مُرد تا اینکه با

ص:34
_______
 همین بدن عنصری ظاهر شود و در همین عالم نیز سلطنت و حکومت کند و عالم را پر از عدل نماید و دین اسلام را در تمام عالم رواج دهد. ظهور او وقت معینی ندارد که کسی بداند؛ بلکه احتمال دارد در همین سال واقع شود و احتمال دارد سال های بسیار دیگری تأخیر بیفتد.

مؤمن باید در هیچ حالی از حال ها، و هیچ سالی از سال ها، از ظهور آن جناب ناامید نباشد، بلکه باید همیشه اوقات و تمامی سال ها، امیدوار به ظهور سراسر سرور آن بزرگوار باشد.

پس اینکه بعضی از نادان ها، از روی حدس و گمان و خیال، می گویند: امام زمان علیه السلام به این زودی ظاهر نمی شود، یا تا صد سال دیگر هم ظهور نمی کند، خطا و اشتباه است و برخلاف دستوراتی است که از ائمه اطهارعلیهم السلام نقل شده است؛ بلکه در اخبار زیادی تصریح فرموده اند که ظهور آن حضرت، ناگهانی (بغتهً) واقع می شود(1) و علامات حتمی ظهور؛ مثل خروج سفیانی و صیحه آسمانی و قتل

ص:35
1- 49. در برخی روایات آمده است که امر ظهور امام زمان علیه السلام همانند وقوع قیامت، ناگهانی است و کسی جز خداوند متعال از آن آگاه نیست؛ از جمله در بحارالانوار، ج 52، ص 298. و در برخی روایات دیگر این طور بیان شده که خداوند امر ظهور امام زمان علیه السلام را یک شبه اصلاح می فرماید. بحارالانوار، ج 13، ص 42؛ منتخب الانوار، ص 66؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج 1، ص 152؛ کشف الغمه، ج 2، ص 505؛ غیبت نعمانی، ص 282؛ بحارالانوار، ج 51، ص 156.
____
 نفس زکیه؛(1) نیز همه در یک سال نزدیک به هم واقع می شود؛ چنان که به طور مشروح و با شواهد دیگر در کتاب «مکیال المکارم» ذکر نموده ام.(2)

پس ممکن است که ظهور در همین سال واقع شود و نیز ممکن است سال های بسیار دیگری هم به تأخیر افتد؛ ولی مؤمن نباید هیچ وقت ناامید باشد.

همچنین این نیز خطا و اشتباه است که کسی به طور قطع و یقین حکم کند که ظهور در فلان وقت یا فلان سال واقع می شود؛ بلکه در روایات فراوان و معتبری امر فرموده اند که هر کس برای ظهور حضرت قائم - عجل اللَّه تعالی فرجه الشریف - وقت تعیین نماید را تکذیب نمایید؛(3) زیرا علم به آن مخصوص خداوند عالمیان است.

ص:36
1- 50. بحارالانوار»، ج 52، ص 219؛ «الارشاد»، ج 2، ص 368؛ «روضه الواعظین»، ج 2، ص 292؛ «الصراط المستقیم»، ج 2، ص 248؛ «کشف الغمه»، ج 2، ص 457.
2- 51. مکیال المکارم»، ج 2 و باب {8} امر 21. الواحد و العشرون.
3- 52. غیبت طوسی»، ص 426؛ «بحارالانوار»، ج 52، ص 103؛ «کافی»، ج 1، ص 368؛ «غیبت نعمانی»، ص 289.
_____
انتظار و رابطه آن با اعمال

امّا مقدار واجب از انتظار بدنی که از انتظار قلبی متجلّی می شود، این است که مؤمن باید از معاصی و گناهان اجتناب نماید، و صفات بد را از خود دور نماید و خود را به صفات خوب و نیکو متصف کند تا اینکه اگر زمان ظهور آن حضرت را درک نمود مورد مرحمت و احسان آن جناب باشد و آن حضرت از او خشنود باشند، نه اینکه دل آزرده باشند؛ چنان که در روایتی ابوبصیر از حضرت صادق علیه السلام نقل کرده که ایشان فرمودند:

«هر کسی دوست دارد که از اصحاب حضرت قائم علیه السلام باشد باید انتظار ظهور آن حضرت را داشته باشد و عمل او بر طبق ورع و پرهیزکاری باشد و خود را به صفات خوب و اخلاق پسندیده متصف و آراسته نماید، در حالی که منتظر ظهور آن حضرت است. پس چنین کسی اگر از دنیا برود و ظهور حضرت قائم علیه السلام بعد از او واقع شود، ثواب کسی را دارد که فیض حضور آن جناب را درک نموده باشد و از

ص:37
____
 یاران و اصحاب او باشد. پس در طاعت و پرهیزکاری سعی کنید و منتظر ظهور امام قائم علیه السلام باشید».(1)

در کتاب بحارالانوار(2) و احتجاج(3) توقیعی از امام زمان علیه السلام نقل شده که می فرماید: «باید هر یک از شما کاری بکند و نوعی رفتار نماید که به محبّت ما نزدیک شود و احتراز و پرهیز نماید از عملی که او را به غضب ما نزدیک می کند...».(4)

انتظار قلبی کامل

امّا انتظار قلبی کامل، به این حاصل می شود که شخص مؤمن، در هیچ حالی از حالات، و هیچ وقتی از اوقات، و هیچ مکانی از مکان ها، از یاد امامش و انتظار قدوم مبارکش خالی و فارغ نباشد؛ بلکه اگر در مجالس و محافل مردم هم حاضر می شود و با اهل عالم گفتگو می کند، قلبش پیش امام علیه السلام باشد و به انتظار او و خیال او و شوق وصال او باشد؛ مثل شخصی که فقط یک فرزند داشته باشد و آن یک نفر هم دارای تمام کمالات و صفات خوب باشد که از وی انواع و اقسام

ص:38
1- 53. بحارالانوار»، ج 52، ص 140؛ «غیبت نعمانی»، ص 200.
2- 54. بحارالانوار»، ج 53، ص 174.
3- 55. احتجاج»، ج 2، ص 495.
4- 56. متن عربی حدیث چنین است: «فیعمل کل امرء منکم ما یقرب به من محبتنا و لیتجنّب ما یدنیه من کراهیتنا و سخطنا...».

+++
فایده ها و منافع را بهره ببرد، چنین فرزندی اگر به سفر رفته باشد و پدر نیز از جا و منزل او خبر نداشته باشد، آیا تصور می شود که این پدر حتی یک ساعت هم از خیال فرزند بیرون برود، یا آنکه پدر از جستجوی او غافل بماند؟! هرگز؛ بلکه تمام شب و روز و در همه ساعات، حالات، حرکات و سکنات، محبوب او پیش نظر او ممثّل و مجسّم است؛ چنان که شاعر می گوید:

ای غایب از دو دیده چنان در دل منی

کز لب گشودنت به من آواز می رسد

اگر محبّت مؤمن به امام زمان علیه السلام به این درجه رسید، ایمانش کامل می شود؛ چنان که در حدیث نبوی که کتاب دارالسلام(1) و غیر آن روایت کرده اند، رسول خداصلی الله علیه وآله فرمودند: «ایمان مؤمن کامل نمی شود؛ مگر وقتی که من در نزد او از خودش عزیزتر باشم و اولاد من در نزد او از فرزندان خودش عزیزتر باشند، و اهل بیت من نزد او از خانواده خودش عزیزتر باشند و امور مربوط به من نزد او مهم تر از امور مربوط به خودش باشد».(2)

و همین که انتظار قلبی به این درجه از کمال رسید، آثار ظاهری آن هم به درجه کمال می رسد.

ص:39
1- 57. کتاب «دارالسلام» تألیف مرحوم خاتم المحدثین الحاج میرزا حسین نوری رحمه الله استاد مرحوم شیخ عباس قمی رحمه الله است.
2- 58. امالی» شیخ طوسی، ص 416؛ «امالی» شیخ صدوق، ص 334؛ «فلاح السائل»، ص 101؛ «بحارالانوار»، ج 17، ص 13؛ «علل الشرایع»، ج 1، ص 140.
_____

آثار و نشانه های درجه کامل انتظار

بحث خاتمه در بیان علامات و آثار درجه کامل انتظار است که به نحو اختصار ذکر می شود و آن دوازده اثر و نشانه است:

اوّل: اولین نشانه درجه کامل انتظار این است که شخص منتظر در زمان فراق محبوب خود، دائماً محزون و غمگین است؛ چنان که از حضرت رضاعلیه السلام در توصیف حال مؤمنان در زمان غایب بودن امام زمان علیه السلام روایت شده است.

برای مغموم بودن مؤمن در زمان غیبت، جهات و دلایل دیگری نیز موجود است؛ مثل ضعف اهل اسلام؛ غلبه معاندان، مخفی بودن احکام واقعی، خارج بودن حکومت ظاهری از دست امام زمان علیه السلام و غیر اینها که با ظهور آن حضرت - عجل اللَّه تعالی فرجه الشریف - تمام آنها رفع می شود، ان شاء اللَّه.

دوم: گریان بودن در انتظار آن حضرت؛ چنان که از حضرت صادق علیه السلام روایت شده است.(1)

ص:40
1- 59. بحارالانوار»، ج 51، ص 219؛ «غیبت شیخ طوسی»، ص 167؛ «کمال الدین -- و تمام النعمه»، ج 2، ص 352؛ «منتخب الانوار»، ص 179: - یکی از اصحاب امام صادق علیه السلام نقل می کند: با چند نفر از اصحاب به محضر آن حضرت رسیدیم، دیدیم ایشان روی خاک نشسته، همانند مادر فرزند مرده و با صدای حزینی گریه می کند و اشک از دیدگانش جاری است و می فرماید: ای آقای من! غیبت تو خواب را از من گرفته، رختخواب را بر من تنگ نموده و راحت و استراحت دلم را اسیر کرده است. ای مولای من! غیبت تو مصیبت من را ابدی کرده و فقدان یکی پس از دیگری، اجتماع را زایل نموده است ... .
______

سوم: همیشه به یاد آن حضرت بودن و لحظه ای خود را از ذکر و فکر او فارغ نگذاشتن.

چهارم: از اهل دنیا کناره گیری کردن و ترک معاشرت با آنان نمودن؛ مگر به مقدار حاجت و ضرورت.

پنجم: در اکثر اوقات؛ مخصوصاً آنگاه که احتمال اجابت دعا بیشتر است برای آن جناب دعا کردن و فرج و ظورش را از خداوند طلب نمودن.

ششم: ترغیب و تشویق مؤمنان و تقاضا از آنان برای دعا کردن به آن حضرت؛ زیرا که شخص منتظر حقیقی، به هر وسیله ای که احتمال نزدیک شدن وصال محبوب خود را بدهد، مشتاقانه در تحصیل آن کوشش و اقدام می نماید.

هفتم: هرچه غایب بودن امام طولانی تر می شود، شوق شخص منتظر، شدیدتر و زیادتر می شود.

ص:41


_____

هشتم: منتظر حقیقی، در زمان انتظار محبوب خود، بر سختی ها صبر می نماید و آنها را در کنار این امر بزرگ، سهل و سبک می شمارد.

در کتاب خرایج(1) از حضرت رسول صلی الله علیه وآله روایت است که به اصحاب خود فرمودند: «بعد از شما گروهی می آیند که هر یک نفر از آنها، پاداش و ثوابش معادل ثواب پنجاه نفر از شماست».

گفتند: ای رسول خدا! در جنگ بدر و احد(2) ما همراه شما بودیم. قرآن هم از ما تعریف نموده است. (پس چطور؟)

حضرت فرمود: «شما به سختی ها و مشکلاتی که آنها مبتلا می شوند، دچار نشده اید و به اندازه ای که آنان صبر می کنند، صبر ننموده اید».(3)

مؤلف گوید: برای مؤمن واقعی، هیچ سختی و بلایی، از دوری و فراق و غیبت امام او بزرگ تر نیست. به همین جهت است که مؤمنان این زمان نسبت به مؤمنان زمان های گذشته برتری دارند.

ص:42
1- 60. الخرایج و الجرائح»، {تألیف قطب الدین راوندی، فقیه و محدث و مفسر بزرگ متوفی 573 ه .ق که مزار شریفش در صحن بزرگ حرم مطهر حضرت معصومه علیها السلام می باشد} ج 3، ص 1149.
2- 61. جنگ و یا غزوه بدر و احد اولین جنگ های مسلمانان صدر اسلام است که سپاه اسلام با کمی نیرو و ادوات جنگی در مقابل سپاه مشرکان و کافران ایستادگی کردند. رزمندگان این دو جنگ دارای ایمان و شجاعت زیادی بودند که پس از آن معیار و ملاک سنجش دیگر مسلمانان قرار می گرفتند.
3- 62. منتخب الانوار»، ص 25؛ «غیبت طوسی»، ص 456؛ «الخرایج»، ج 3، ص 1149؛ «بحارالانوار»، ج 52، ص 130.

_____

نهم: زمانی که شخص منتظر به حدّ کمال خود برسد، سختی ها و مشکلات زمان(1) انتظار که بر او وارد می شود، آسان شده و از آنها لذّت می برد و به سبب شوق وصال و لقای محبوب، آن دردها و رنج ها را احساس نمی کند.

لذّت دیوانگی در سنگ طفلان خوردن است

حیف از آن اوقات مجنون را که در هامون گذشت

دهم: آنگاه که انتظار و مقام محبّت، شدید شود، خواب و خوراک شخص منتظر کم می شود، حتی کار به جایی می رسد که به هیچ چیز دیگری توجّه و التفات نمی کند و از خود بی خود می شود؛ چنان که برای امامان معصوم علیهم السلام این حالات در هنگام نماز اتفاق می افتاد.(2)

یازدهم: با کامل شدن انتظار، شخص منتظر از هیچ یک از امور دنیا لذّت نخواهد برد، بلکه لذّت او تنها در ذکر محبوب و معشوق خود خلاصه و منحصر می شود.

شیخ سعدی می گوید:

گر مرا هیچ نباشد، نه به دنیا، نه به عقبی

چون تو دارم همه دارم دگرم هیچ نباید

ص:43
1- 63. چنان که در انتهای مقصد اول حدیث آن را نقل نمودیم.
2- 64. از جمله آنچه که از همه معروف تر است، کشیدن تیر از پای زخمی امیرالمؤمنین علیه السلام است در حال نماز، که از شدت درد نتوانستند در غیر نماز آن را بیرون آورند... .
_____

هرکدام از این موارد نیاز به توضیح بیشتری دارد؛ لکن با اختصار این کتاب سازگار نیست.

دوازدهم: یکی دیگر از علامات انتظار، آمادگی برای ورود محبوب است که آمادگی و مهیا بودن برای ظهور حضرت صاحب الامرعلیه السلام نیز دارای نشانه هایی است.

1 - عزم حقیقی بر یاری و پیروی از آن جناب،

2 - آراستگی به صفات نیکو و نیز دور شدن از صفات زشت و آنچه که او نمی پسندد.

شاعر می گوید:

آینه شو جمال پری طلعتان طلب

جاروب کن تو خانه و پس میهمان طلب

3 - مواظبت در انجام کامل طاعات و عبادات واجب و مستحب و نیز ترک محرمات و مکروهات شرعی؛

4 - مهیّا نمودن اسلحه مورد نیاز؛

5 - مرابطه و پاسداری، آن گونه که در کتاب «وظیفه الانام» ذکر نموده ام؛

ص:44
_____
6 - مواظبت در خواندن دعای عهد کوچک و بزرگ که در کتاب وظیفه الانام(1) نقل نموده ام و در کتاب زادالمعاد(2) نیز ذکر شده است.

پایان کتاب نورالابصار فی فضیله الانتظار

ص:45
1- 65. که ابتدای آن دعای شریف این است: اَللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِیمِ ... - «مصباح المتهجد»، شیخ طوسی، ص 227؛ «اقبال الاعمال»، سیّد بن طاووس، ص 239؛ «بحارالانوار»، ج 83، ص 285، مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی.
2- 66. زاد المعاد» تألیف مرحوم علامه محمّد باقر مجلسی.
_____

کتاب فوق (چشم روشنی منتظران ) را میتونید بطور کامل از اینجا دانلود کنید و بخونید

انتشار این مطلب  به هر شکل (حتی بدون ذکر منبع) بلا مانع و باعث خشنودی امام زمان صلوات الله  میباشد